GİRESUN’UN SAHİP ÇIKAMADIĞI DEĞER: ‘RÜSUMAT-4 GEMİSİ’

Giresun sahip çıkamadı, Ordu maketini yaptı! Kurtuluş Savaşı’nın emektar ve kahraman gemisi Rüsumat-4’ün, Yunan bombardımanıyla Eynesil kıyısında batırılışının bugün 102. yıldönümü.

Milli Mücadele döneminde Rusya ve Almanya’dan gelen yardımları Trabzon – Samsun hattı arasında taşıyan, aklınıza gelebilecek her türlü işi yapmış emektar bir gemi olan Rüsumat-4; 14 Ekim 1921 tarihinde, Eynesil'de düşman ateşiyle kullanılamaz hale getirilerek batırıldı. Giresun’un sahip çıkamadığı, Ordu’nun maketini yaparak Açık Hava Müzesi’nde sergilediği milli değerimiz; Rüsumat-4’ün hazin hikâyesini anlatmak ve tanıtmak istiyoruz. Öncelikle gemiye dair önemli bilgileri ve geminin başından geçenleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nın yayınlamış olduğu metinler üzerinden; Giresun Üniversitesi Öğretim Görevlisi Mevlüt Kaya’nın derlemesiyle nakledelim. “Rüsumat-4, çeşitli taşıma hizmetleri ve başarıyla yerine getirdiği görevler sonucunda pek çok kahramanlıklara imza atmış olan bir Osmanlı gemisiydi. Ortalama 30 metre boyunda ve 6 metre civarında bir genişliğe sahipti. İngiltere'de 1891 yılında inşa edilmişti ve balıkçı gemisi olarak kullanılıyordu. 1913 yılında Osmanlı Gümrük Dairesi gemiyi satın aldı. Birinci Dünya Savaşı yıllarında askerden teçhizata, kömürden gıdaya kadar çeşitli seyrüsefer görevlerinde bulunmuş, ayrıca kurtarma çalışmalarında da yer almıştı. Savaş bitiminde imzalanan 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi'nden sonra (6 Kasım) Rüsumat Müdüriyeti ne devredilmişti. Sovyet Yardım Antlaşması'nın (24 Ağustos 1920) imzalanmasından sonra, Almanya ve Rusya'dan getirilen silah ve cephaneleri taşımada bazı gemilerle birlikte Rüsumat-4'e de ihtiyaç duyulmuştu. Nakliyat-ı Bahriye Komutanlığı'nın kurulduğu sırada Karadeniz sularında bulunan Rüsumat-4, Kurtuluş Savaşı'na katılmıştı. Bir balıkçı gemisinden dönüştürülmüş, 6 mil sürat yapabilen 85 tonluk gemi, mürettebatıyla birlikte büyük kahramanlıklara imza atmıştı. Rüsumat-4, 'Anadolu donanmasının ilk deniz nakliyatını yapmak şerefini kazanan iki gemiden biri' olmuştu…” Trabzon – Samsun hattı arasında mekik dokuyarak, milli mücadeleye önemli katkılarda bulunan Rüsumat-4 gemisi, Yunan donanmasının bombardımanlarına dayanamayarak bir kez batırılıyor fakat milli mücadele ruhumuzla batan gemiyi çıkartarak tekrar yüzdürüyoruz… Yunan ordusunun ağır bombardımanlarına ikinci defa dayanamayan Rüsumat-4 gemisi, Eynesil açıklarında bir daha gün yüzüne çıkmamak üzere batıyor… 102 yıldır Giresun’un Eynesil ilçesinde, kıyıya yakın bir mesafede, denizin altında batık bir şekilde duran Rüsumat-4 gemisi; gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor.  Giresunlular olarak sahip çıkamadığımız ve batığı Eynesil açıklarında bulunan geminin maketini; Ordu Büyük Şehir Belediyesi geçtiğimiz yıl birebir ölçülerde kopyasını inşa ederek yeniden yaptırdı ve Açık Hava Müzesi’nde sergileyerek Rüsumat-4’ü Ordu’da Kültür ve Turizme kazandırdı. Böylesine önemli bir geminin tarihçesinde bile Giresun’a yer vermediler. Battığı söyleniyor ama nerede battığına, nasıl battığına ve mürettebatına ne olduğuna dair hiçbir şey anlatılmıyor. Giresun’umuz her alanda göz ardı edilirken, şehrimize ait değerler bir bir elimizden alınıyor. Milli Mücadele tarihimizde böylesine önemli bir gemiyi Giresun Kültür ve Turizmine kazandıramamak, öncelikle Giresun’lu siyasetçilerin sonrasında ise tüm Giresun’luların ayıbıdır.